Nieuwsbrief 60: Burgemeester trots op zoutkistenroute

In deze nieuwsbrief:

• Hoe fijn is het te horen dat onze Burgemeester nieuwe politiecommissarissen rondleidt langs onze zoutkistenroute? De vrijwilligers die hieraan zoveel werk hebben, voelen zich zeer vereerd!
• Burgemeester Lenferink onthulde de nieuwste zoutkist met Pilgrims, Geuzen en Otters aan de Boisotkade op 25 juni 2021. Klik hier voor de reportage van Emile van Aelst.
• De Leidse Hout: dieper onderzocht 
• hoe meldt u een olievlek (via het Hoogheemraadschap van Rijnland, dat 24u per dag open is)
• Onze kleurplaat is vernieuwd n.a.v. de vondst van Zeeprik Alf, gezond voedsel voor watervogels en attente MKB-ers die ons project een warm hart toedragen (Het Klaverblad, Wolfslag en Albert Heijn Hooigracht)
• Help de reuzenkleurplaat in Natuurspeeltuin de Doorbraak realiseren. Duurzaam: want krijt, stift en pen zijn na completerering keer op keer af te nemen.
• Een schildpaddenplaag door te weinig opvangadressen - waarom doen de provincies niets aan deze exoten? Bron: Volkskrant e.a. media. 

• Lees hier Nieuwsbrief 60 online

Nieuwsbrief 59: Zeeprik Alf

Lees hier Nieuwsbrief 59

Exotenkookboek

Kerstrecept op komst!

• Het toetje wordt meringueschuim met granaatappelpitjes in lichtzoete slagroom, voorzien van maretakblaadjes van pure chocolade
• voor het hoofdgrecht worden de kreeften klaargemaakt in een kerrie-roomsaus, met peterselie en knapperige selderij met boursin (voor wie niet tegen kerrie kan, is er een alternatief)

Voor het exotenkookboek probeerden we alvast wat uit:

• Kreeftenbouillon
• Kreeftenkroketjes
• Aardappelsalade met rivierkreeftjes en bleekselderij
• Ravioli met rivierkreeftjes en (a) prei, wortel en ui of (b) knolselderie, kerrie, appel en ui
• Salade met rivierkreeftjes in citroenmayonaise
• Wolhandkrabbenbisque 
  Tip: je kan deze extra verrijken met de pantsers van de rivierkreeftjes (het vlees eet je op, de pantsers gooi je bij de krabben).
• Tips voor het klaarmaken van bisque op de VPRO, koken met Van Boven

Snelle rivierkreeftjes salade (2 personen)

• 10 gekookte kreeftjes, gekraakt en schoongemaakt (meer mag ook)
• 1 middelgrote gekookte aardappel
• 1 eetlepel mayonaise (het liefst zelf gemaakt)
• 2 eetlepels zure room of creme fraiche (of twee eetlepels yoghurt)
• 2 eetlepels gehakte dille
• 1 stengel bleekselderij
• Zout en peper

Werkwijze: Kook en kraak de kreeftjes en haal het vlees eruit. Snij de bleekselderijstengel in heel kleine blokjes. Snij ook de aardappel in blokjes. Meng de mayonaise, de zure room en dille en voeg daaraan toe de aardappel, selderij en kreeftjes. Afmaken op smaak met zout en peper.

Komkommermousse met rivierkreeftjes (8 personen)

• 8 gekookte kreeftjes, gekraakt en schoongemaakt (meer mag ook)
• 2 komkommers
• 1 bekertje creme fraiche (of zure room)
• 3 el. Mayonaise (liefst zelfgemaakt)
• 9 blaadjes gelatine
• 1 ui heel fijn gesnipperd
• Sap van 1 citroen
• 4 el. gesnipperde dille (of meer naar keuze)

Werkwijze: Gelatine in koud water weken. Komkommers schillen, raspen en in vergiet laten uitlekken. In een kom dille, creme fraiche, mayonaise, ui, zout en peper mengen. Komkommers toevoegen. Citroensap licht verwarmen en de gelatine daarin oplossen. Toevoegen bij het komkommermengsel en het geheel goed doorroeren. Het mengsel storten in een vorm en laten opstijven. Garneren met rivierkreeftjes.

Rivierkreeftjes met cocktailsaus

• 10 gekookte kreeftjes, gekraakt en schoongemaakt (meer mag ook)
• 100 gram vismeel
• 2 eetlepels mayonaise
• 1 eetlepel ketchup
• Klein scheutje cognac
• Olie om te frituren

Werkwijze: Koop bij de visboer een bakje vismeel. Hoeveel hangt af van de hoeveelheid kreeftjes. Het kost niet zoveel en je kan het goed bewaren. Dit vismeel meng je met een beetje water tot er een stevig papje ontstaat. Voeg zout en peper toe aan dit papje en als je dat lekker vindt, kun je ook wat chilipeper eraan toevoegen.
Haal de kreeftjes een voor een door het beslag en laat ze in de hete olie glijden. Als ze goudbruin kleuren, dan zijn ze goed. Laat ze uitlekken op papier en dip ze in een dipsausje gemaakt van de mayonaise, ketchup en cognac. Deze dipsaus kan je zelf naar smaak aanpassen: iets meer ketchup of iets meer mayonaise. Hou je van pittig, dan kan je hier een beetje worcestersaus aan toevoegen.

Binnenkort meer recepten!

Message in a bottle

In 2017 vond Mariet een wel heel bijzonder flesje in het water...

• Deze message in a bottle lag tussen het drijfvuil in de Pieters- en Academiewijk.
• De vertaling is ontcijferd door de volgende personen, waarvoor hartelijk dank: Dr. Benjamin Suchard, Hannah Neudecker, Hannes Vlaardingerbroek en Gili Gurel van de Faculty of Humanities, Leiden University:
• "שאני יצלם ויעשה דברים אמנותיים ומיוחדים ושאני יסע המון לחו"ל
• "Dat ik zal fotograferen en kunstzinnige en bijzondere dingen zal doen en veel naar het buitenland zal reizen."
• The preliminary translation of the message is as follows (thanks to Di Roberts for her help)
  "That I will photograph and will do artful and special things and will travel abroad a lot"
• Click on the image below for an enlargement 

Roofvissen in Leiden? Nee?!

Deze regels zijn zó moelijk te vinden op de gemeentelijke website, daarom hieronder extra bronnen om jezelf te informeren: 

• Kijk goed op de App Visplanner van Sportvisserij Nederland: daarin staat het visreservaat Leiden in blauw aangegeven, wat betekent: hier niet sportvissen. In de rode wateren eromheen is dat wél toegestaan.
• (Vraag me niet waarom de makers voor deze kleuren hebben gekozen! Kijk naar de 'lagen' in de legenda van de kleuren, die dit bevestigen. )
• Download en neem de extra gedoogvergunning mee náást je Vispas, voor alle vissoorten en voor bepaalde Leidse wateren. Bron: Leidse Hengelaarsbond
• Roofvissen in Leiden. Huidige info, bron: de Leidse Hengelaarsbond
• Let op: met de gratis jeugdvergunning mag je níet roofvissen in Leiden
• Leidse vissers willen meer vrijheid, bron: Leidsch Dagblad, 8 augustus 2017
• In de wateren die in Leiden onder het gedoogbesluit vallen, moet alle gevangen vis ongeschonden teruggezet worden in hetzelfde water.
• Over de op- en aanpak exoten zoals Amerikaanse rivierkreeften wordt bij het ministerie nog 'overlegd'. Totdat daar duidelijke regels over komen, verwijzen we je naar deze pagina van stichting EIS.

Troebel beleid? Laat je stem horen!

• Wil je meer duidelijkheid over het troebele visbeleid in Leiden? Er wordt al ruim tien jaar aan gewerkt, dat gaat wel héél traag.
• Laat als sportvisser van je horen: we hebben een gezamenlijke vis(s)ie: veel soorten vis, genoeg volwassen vis, rustige kraamkamers, gezond water en (als mens) lekker buiten bezig zijn met je hobby.
• Stuur een mailtje naar www.leiden.nl/contact ter attentie van de afd. Duurzame Leefomgeving en laat weten wat je dwars zit. Tip: copy-paste de tekst!
• Stuur de copy-paste in een Cc ook aan Sportvisserij Nederland. Vraag hen of de kleuren in de VisPlanner logischer kunnen worden gemaakt! (Rood voor verboden, blauw voor toegestaan).

 Verdere documentatie

• Nota dierenwelzijn 2012
• Meest recente documentatie gedoogbesluit: B&W.nr. 091477, d.d. 15-12-2009:
  Samenvatting:
  De Leidse wateren zijn niet allemaal opgenomen in de Kleine en Landelijke Lijst van Viswateren. Het gevolg is dat een hengelaar die vist in de Leidse wateren in overtreding is. Al vele jaren wordt er overleg gevoerd met de Hengelaarsbond voor Leiden en Omstreken om dit voor de toekomst te regelen. Ter overbrugging van de periode dat de wateren nog niet zijn opgenomen in de Kleine en Landelijke Lijst van Viswateren, wil de gemeente dit oplossen door middel van een schriftelijke toestemming.

Onze ervaringen...

• Zijn dat de lokale sportvissers het beste voor hebben met 'hun (= ons aller) snoeken': ze willen graag veel volwassen exemplaren, zodat er ook veel voortplanting plaatsvindt
• Zijn dat streetfishers zonder volledige uitrusting en jonge en onervaren gasten onze Leidse snoekpopulaties véél kwaad doen.
• Tip: Neem een paar lessen bij de hengelaarsbond. Ze vertellen je graag wat wel en niet goed is voor een snoek. Of lees: 'Snoeken doe je zo'.
• In 2020 vonden we binnen twee weken drie dode metersnoeken - van ten minste twee dieren weten we zéker dat het door brute streetfishers kwam.
• Deze drie geslachtsrijpe dames waren bij een watertemperatuur van 25 graden binnen een kwartier (voor niet-vissers: dat is véél te snel) aan de kant getrokken, vaak vanaf een brug. Zonder onthaakmat. Vanaf een brug! Metersnoeken!
• In de jaren erna (Covid-jaren) was dit weer hetzelfde probleem: veel snoeken werden (ook in de gesloten tijd) voor selfies en TikTok etc. te lang boven water gehouden. Ze werden zelfs per ongeluk losgelaten en stuiterden zo op de kademuren. We vonden diverse bekende snoeken dood terug na zo'n actie.
• Als je dit leest en sportvist, weet je hoe schadelijk dat is voor zo'n dier én voor de populatie.

Sportieve sportvissers zijn een bron van kennis over lokale dieren en de waterkwaliteit

• We kennen en spreken zeer regelmatig sportieve sportvissers; zij delen hun data met ons (lengte, gewicht, kenmerken voor het Smoelenboek). 
• Onder water in Leiden wil graag veel vissoorten in gezonde Leidse stadswateren zien, groot en klein.
• En dat die -indien met Vispas en gedoogbesluit gevangen- goed worden behandeld, opgemeten en weer voorzichtig worden teruggezet.
• We willen dat je je data óók deelt met de Nederlandse Databank Flora en Fauna, zoals Telmee.nl of Waarneming.nl Daarmee laat je waterminnende instanties weten hoe het gaat met de (Leidse) visstand. MijnVismaat.nl is ook goed!
• We gaan bijna altijd in gesprek met sportvissers, al naar gelang de lichaamstaal daartoe uitnodigt. Zij leren ons dagelijks meer!
• En wij vertellen hen graag wat ons vissenmonitoringsonderzoek inhoudt.
• Het delen van informatie leidt tot betere waarnemingen: meldingen van vervuiling, sterfte van vissen en watervogels en andere belangrijke zaken. OWL speelt dat door naar de juiste instanties, zo nodig direct al op dát moment.

Kneusvissers niet welkom

• De gesloten tijd is wat die is: dat is een landelijke regel en daar houd je je aan als sportvisser.
• Kneusvissers zien we níet graag. Dat zijn mensen zonder onthaakmat, zonder onthaaktang, zonder schepnet en die gevangen vis vanaf bruggen ophalen.
• Gebruik van levend aas is in Leidse wateren verboden; hiervoor kun je 144 bellen.
• Speciaal voor overtreders is het Leidse roofvisverbod ingesteld door de gemeenteraad. En dat is superbalen voor de échte sportvissers!
• Laat daarom van je horen: we hebben een gezamenlijke vis(s)ie: veel soorten vis, genoeg volwassen vis, kraamkamers, gezond water en lekker buiten bezig zijn met je hobby.  Wél volgens de regels.
• Stuur een mailtje naar www.leiden.nl/contact ter attentie van de afd. Duurzame Leefomgeving en de stadsecoloog, en laat weten wat je dwars zit op sportvisgebied. Tip: copy-paste de tekst van je vraag.
• Stuur de copy-paste ook in een bericht aan Sportvisserij Nederland. Vraag hen of de kleuren in de VisPlanner logischer kunnen worden gemaakt!

Meld visstroperij: we kunnen geen vis missen

Bron HBLO:

• Er is sprake van stroperij wanneer er zonder toestemming met illegale vistuigen (vaak een staand want, fuiken of met lijnen) vis wordt gevangen. 
• Maar ook sportvissers die zich niet aan de gestelde minimummaat of meeneemlimiet houden kunnen de visstand schaden en vallen onder stroperij. 
• In geval van visstroperij belt u tijdens kantooruren met het federatiekantoor Sportvisserij Zuidwest Nederland: tel 0162-687260. Een medewerker vraagt u naar de aard van de stroperij en geeft uw melding vervolgens door aan de BOA's en/of de Algemene Inspectiedienst (AID) en politie. 
• Wanneer uw melding urgent is, kunt u buiten kantooruren bellen u met het landelijke meldpunt visstroperij van de AID: 045 5466230 (dag en nacht bereikbaar). 
• Hier alle info over het meldpunt visstroperij . 

Zwanenmossel voor in de Zakgids

Je zou het zo niet zeggen, maar de zwanenmossel was één van de lastigste dieren om uit te tekenen voor onze illustrator Guus!

Aaf moest veel uitleggen over het leefpatroon van deze tweekleppige, zoals:

• hij leeft in zijn eentje: vanwege de enorme filtercapaciteit duldt hij geen mede-mosselen op zijn patch (plekje).
• Het komt echter wél voor, dat de invasieve driehoeksmosselen op zijn klep gaan zitten, maar daarover later dit jaar meer.
• Je vindt ze alleen maar op zanderige of kleiïge bodems, een zachte bodem waar hij zich met zijn 'voet' kan ingraven.
• Dus niet tussen de gravel of puin; al zal een wandelende mossel wel eens 'aanlopen' tegen een gedumpte baksteen, daar blijft hij dan maar staan
• Het 'water' dat uit de siphons spuit is superschoon en helder. Mosselen staan bekend om hun fenomenale filtercapaciteit.
• De schelpen zijn aan beide zijden keurig belijnd. Mede aan de hand van dit patroon valt de soort te herkennen.
• Voor alle fans hierbij ook een lege mossel; het dier dat tussen de kleppen zit wordt graag gegeten door o.a. meeuwen en bruine ratten. Kijk maar eens langs de slootkant, als er gebaggerd is.

Allesvernietigende rivierkreeft in het nieuws

• Sjakie, de rode Amerikaanse rivierkreeft, komt steeds vaker in het nieuws, zoals op 31 augustus j.l. in de Volkskrant 
• Wanneer mogen we hem (nou eindelijk) gaan wegvangen, voordat onze blauwe stadsnatuur onherstelbaar wordt aangetast en kademuren (verder) instorten?
• Vraag het je lokale wethouder of raadslid! Onder water in Leiden heeft tal van vrijwilligers die willen helpen vangen.

Zoetwatersponzen, ook in Leids stadswater

Op kunstriffen begint de voedselpyramide: sponzen zijn een van de eerste kolonisators

• wist je dat sponzen dieren zijn?
• ze groeien op bijna alle ondergronden en in alle richtingen

• Lees hier verder over de spons