SOS Shellsloot Mors

UPDATE: We zullen géén reddingsactie meer uitvoeren op zondag 13 oktober

• Aangezien aannemer Boskalis dit op een zelf gekozen moment en in overleg met de Omgevingsdienst Zuid-Holland zal uitvoeren

Begin november 2024 wordt aangevangen met het dempen van de sloten: 

Contactpersoon voor instantes en de pers:  SOS Mors

Resultaten van de reddingsactie op zondag 6 oktober 15-18u:

We hebben samen tot en met de laatste minuut gered:

- 7 kleine watersalamanders
- 3 baarsjes
- 3 rietvoorns
- 6 tiendoornige stekelbaarsjes
- 1 kleine modderkruiper
- 1 driedoornige stekelbaars
- 4 tuimelaars (grote kevers met een gele rand)
- 2 marmergrondels (snoek Rink was er heel blij mee, net als met de: 15 rode Amerikaanse rivierkreeften, waarvan er 12 vrouwelijk waren, en 3 mannelijk)
- Zo’n 10 grote moerasslakken, poelslakken en/of posthoornslakken
- Een dozijn hele kleine schijfhoornslakjes; vnl de gedraaide en de gekielde (voor zover we konden nagaan geen platte schijfhoren, zie dit artikel)

Lees hier het item dat in het Leidsch Dagblad verscheen over onze gezamenlijke reddingsactie

Waarom deden wij dit?

• Ons onderzoeksteam vond in 2023 samen met bewonersgroep SOS-Mors veel dierenleven in de twee sloten naast de Shellpomp.
• In september is de Shellpomp afgekoppeld en de rommel op het terrein opgeruimd.
• In oktober gaat de aannemer eerst het riet wegmaaien, vervolgens plantenmateriaal uit de sloten halen (en op de kant leggen) en tot slot de bagger (met dieren) uit de sloot halen en op de kant leggen.
• We hoopten dat de aannemer, gemeente en provincie rekening wilden houden met deze dieren en dat gewerkt zou worden met 'mitigerende maatregelen': het vangen en verhuizen van de dieren vóórdat er werd gebaggerd of gedempt.
• Aangezien onze vragen en verzoeken niet tijdig of onvolledig werden beantwoord, hebben we zelf de eerste reddingsactie georganiseerd

Het gaat om de volgende gebieden in donkergeel/oranje die gedempt gaan worden

De volgende soorten zijn aangetroffen in de beide Shell-sloten:

1. Alver
2. Blankvoorn
3. Kleine modderkruiper
4. Kleine Watersalamander
5. Groene of Bastaard Kikker
6. Pad
7. Rietvoorn
8. Tiendoornig Stekelbaarsje
9. Vetje
10. Zeelt

Timeline (recent naar verleden):

• op 9 oktober vertelde de Omgevingsdienst Zuid-Holland dat ze zouden toezien op de wegvang- en overzetacties van aannemer Boskalis. Onze hulp is daarom niet meer nodig op zondag 13 oktober 2024.
• op 6 oktober redden we zo'n 30 dieren van 2-10 cm plus zo'n honderd kleinere (denk aan ruggezwemmertjes, bloedzuigers en schijfhorenslakjes)
• Op 27 september 2024 hadden we eindelijk contact met de gemeente Leiden: we mogen in de weekenden van oktober de sloten bevissen.
• Doordeweeks kan dat niet in verband met het zware werkverkeer op het terrein.
• Op 24 augustus 2024 was er (nog) geen communicatie vanuit waterschap, gemeente of aannemer om ons om hulp te vragen om de beschermde amfibieën, vissen en slakken uit de sloot te scheppen.
• We hebben actief contact gezocht met de diverse instanties om ervoor te zorgen dat er aandacht wordt besteed aan de Natuurwet en het voorkomen van beschadigingen of vernielingen van (vaste) voortplantingsplaatsen of rustplaatsen van dieren. Constructieve antwoorden over o.a. het werkproces bleven ondanks herhaaldelijke verzoeken uit.
• Allereerst ligt die klus op het bord van de uitvoerende instanties, in het kader van de Natuurwet, maar er staan vrijwilligers klaar met schepnetten om de dieren te redden.
• Onze vondsten uit 2023 staan in Waarneming.nl

Overige waterdieren in de directe omgeving van de Plesmanlaan-Vondellaan:

• Aangezien de diverse sloten en vijvers in dit gebied d.m.v. duikers, pijpen en pompen met elkaar in verbinding staan, vindt er uitwisseling van vissen, visbroed, prooidieren en ander klein voedsel (zoals zoöplankton) plaats.
• In de overige wateren rond de Shellpomp zijn aangetroffen:
  11. Aal (of paling)
  12. Baars
  13. Kroeskarper
  14. Pos (ook wel Schele Pos genoemd)
  - Posthoornslakken (diverse soorten)
  - Schijfhorenslakken (diverse soorten, maar niet de platte schijfhorenslak)
  - Moerasslak, Poelslak, overige waterslakken (nog niet op naam gebracht)
  - Bootsmannetjes/Ruggenzwemmers
  - vlokreeftjes
  - diverse soorten bloedzuigers
  - tuimelaar (grote kever met gele randen)
• Rode Amerikaanse rivierkreeft (van larf t/m adult)
• Onzeker: driedoornige stekelbaars

Een serie foto's van deze Morsdieren uit aangesloten waterpartijen vindt u hieronder:

Inwerkavond Pad uit de Put Leiderdorp

Wil je helpen met het beschermen van padden, kikkers en salamanders in Leiderdorp?

Op deze avond leer je hoe je kolken (regenwaterputten op straat) op amfibieën kunt controleren. Die vallen er namelijk regelmatig in en komen er niet meer levend uit.

Wij geven aan de gemeente door waar we dieren in kolken vinden, zodat daar maatregelen kunnen worden genomen. Je leest er meer over op de site van de Paddenpatrouille.

Iedereen van 18 jaar en ouder kan meehelpen.

• Wanneer? Donderdag 15 augustus 2024 , 20:00 - 22:00 uur
• Locatie: Oranjewijk en Kerkwijk, Leiderdorp
• Waar precies? We spreken af bij de kerk op de kruising B.G. Cortspad-Hoofdstraat.
• Hoe doe ik mee? Aanmelden is verplicht en kan via info@paddenpatrouille.nl.
• Vragen zijn welkom.
• Kosten: Gratis
• Doelgroep: Alle volwassenen
• Leeftijd: Vanaf 18 jaar
• Type: Actie (bijv. groen onderhoud, bouwen, schoonmaken)
• Thema: Natuur / dieren

Nieuwsbrief 77: eerste excursiewaarnemingen

In deze nieuwsbrief 77:
• De Rietvoorns waren amoreus. Wat is het verschil met een Blankvoorn?
• Roomburgervijver onderzocht met de Josephschool
• De excursies leveren minder vissen op dan afgelopen jaren
• Vissennamen toen en nu, uit het Ringers Cacao album 'Flitsende Vinnen'
• Onthulling Zoutkistplaten 26 juni a.s. 15:30u, Havenplein
• Diverse Illustraties van Andries Beeftink (uit Flitsende Vinnen)

• Klik hier voor de hele nieuwsbrief 77 in kleur

ProfBurgwijk en Roomburgervijver hebben verse vis

Na de mooie vangsten met de Josephschool op 4 juni moest er natuurlijk ook een fotoreportage komen!

Lees hier meer over de wateren in de Prof-Burgwijk, incl. de grote vijver in het Roomburgerpark.

Nieuwsbrief 76: veldseizoen van start en excursies

In deze nieuwsbrief 76 lees je over onder andere:

• Bekenden en nieuwelingen uit het Smoelenboek
• Opfriscursus Visherkenning
• Excursies
• Flashlightfishing in 1937 in Bali, Indonesia
• Broednesten voor watervogels hard nodig
• Pleopoden, gonopoden en driehoekjes bij kreeften: over hulpstukken bij de voortplanting
• Vissennamen toen en nu uit het Ringers Cacao album 'Flitsende Vinnen'
• Onthulling Zoutkistplaten 26 juni a.s. 15:30u, Havenplein
• Diverse Illustraties van Andries Beeftink (uit Flitsende Vinnen)
• Een miljoenen euro's kostend kreeftenonderzoek: welke vijanden zetten zij in?
• Klik hier voor de hele nieuwsbrief in kleur met mooie plaatjes!

Nieuwsbrief 75: Onderzoek, prijs en Verkade-albumplaatjes

In deze nieuwsbrief:
- Onderzoek door studenten naar uitvliegende insecten en plankton in het visreservaat
- Natuurprijs voor Aaf Verkade
- Remake zoutkistenroute dankzij werkgroep en subsidie
- Miniatuur zoutkistjes te koop ter ondersteuning van ons project
- Uitspraak Tweede Kamer kreeftenvangst
- Wolhandkrabben vangen: iedereen doet mee, behalve Nederland
- Oude en nieuwe vissennamen: de rietvoorn
- Verkade-recepturen voor de lekkerste kreeftenkoekjes!
- Enkele Verkade-albumplaatjes uit de oude doos

Lees hier de hele nieuwsbrief inclusief kleurenplaatjes!

Unieke Miniatuur Zoutkistjes UITVERKOCHT

Tot onze grote spijt zijn de miniatuurtjes uitverkocht!

• De afgelopen jaren heeft vrijwilliger Pieter de Jong met de hand uiterst secuur de zoutkisten nagemaakt in miniatuurvorm.
• Als u er een aanschaft, ondersteunt u daarmee ons bewonersproject Onder water in Leiden. 
• U kunt er van alles in doen, zoals kantoorgerei, snoepgoed, of zout!

Diverse modellen

• Net als de bakken op de echte zoutkistenroute hebben ook deze miniaturen revisierondes doorgemaakt.
• Er zijn exemplaren uit 2018, 2020 en 2021; elke miniatuur is uniek.
• U heeft geen vrije keuze in de soort vis die u toegestuurd krijgt, tenzij u dat wel graag wilt!
• Stuur in dat geval eerst een e-mail met de gewenste afbeelding, dan kijken wij of die nog op voorraad is. Vervolgens maakt u het bedrag over via de bestelmodule onderaan deze pagina.
• Stuurt u ook een e-mail, wanneer u meer dan één exemplaar wilt bestellen. 

Diverse prijzen, afhankelijk van verzending

• Indien we het zoutkistje naar u opsturen, kost het in totaal 30 euro (incl. verzendkosten).
• Als u het zoutkistje bij Aaf komt ophalen (op afspraak), kost het 25 euro. U krijgt na de betaling van de 30 euro, bij Aaf thuis vijf euro contant terug.  

Prijs en Kreeft-ontwikkelingen

Aaf heeft de Heimans en Thijsseprijs 2023 gewonnen!

• "De Heimans en Thijsse Stichting heeft met trots de prestigieuze Heimans en Thijsse Prijs toegekend aan Aaf Verkade, een uitzonderlijk persoon die zich heeft ingezet voor het wekken van belangstelling voor de natuur, natuurstudie en natuurbescherming in Leiden en daarbuiten. De prijs wordt op zaterdag 18 november 2023 uitgereikt tijdens het Heimans en Thijsse Symposium."
• "Aaf Verkade zet zich sinds 1999 op indrukwekkende wijze in voor het bevorderen van natuurbeleving en natuurstudie in de stad Leiden. Haar toewijding en bijzondere aanpak hebben een diepgaande impact gehad op zowel de lokale gemeenschap als de bredere natuurbeschermingsgemeenschap in Nederland. De laureaat heeft belangrijke en inspirerende activiteiten ontwikkeld en onderscheidt zich op verschillende vlakken: " lees hier verder.
• Deze prijs is natuurlijk ook voor al die anderen die het waterleven een warm hard toedragen!

Moties aangenomen over bestrijding van invasieve exoten

• Waaronder de motie Van Campen (VVD) over de wijze van bestrijding van de Amerikaanse rivierkreeft.
• Er is nog altijd een boel geneuzel over wie nu wat doet (lees: betaalt): het Rijk, de provincies, de omliggende landen, de beroepsvissers: iedereen wijst naar elkaar en niemand pakte de handschoen op.

Onder water in Leiden pakt al járen kreeften aan

• Omdat wij onder én boven water maar al te duidelijk zien welke schade deze exoten aan het planten- en dierenleven aanbrengen, willen we graag zo snel mogelijk beginnen met lokale pilots om ze weg te vangen met getrainde bewoners.
• We hopen dat we onze aanpak in Havenwijk-Zuid naar verschillende wijken kunnen kopiëren.
• Daarmee wordt het gemakkelijker om de kreeften lokaal tot beheersbare niveaus terug te krijgen. De deelnemende bewoners mogen de vangst tijdens bijvoorbeeld de buurtborrel opeten!
• Lees verder op deze pagina.